EYUP SALAHATTİN KARAKAŞ
Sağlıklı Günler
Dirsek Sorunları
-
DİRSEK SORUNLARI
Bursalar kemik ile deri arasına yerleşmiş, içi kaygan bir sıvı ile dolu keselerdir. Genellikle kemik çıkıntıların üzerinde bulunur ve cildi koruduğu gibi onun daha rahat etmesini de sağlar. Olekranon bursası, dirseğin tam arkasında önkol kemiğinin ucunun üzerinde bulunur. Bu çıkıntıya olekranon denildiği için bursa da bu isimle anılır.
Normal olarak bursa şiş değildir ama baskılara maruz kalırsa inflamasyon gelişir ve içindeki sıvı artar. Bu duruma bursit denir.
Olekranonun üzerinde şişmiş bursa.
Sebepler
Bursit birçok nedenle oluşabilir.
Yaralanma: Dirseğin arkasındaki çıkıntıya (olekranon) gelen sert bir darbe bursa içinde sıvı birikimine yol açabilir ve şişlik oluşur.
Uzun sureli baskı: Olekranonun tepesinin masa gibi bir sert bir cisme uzun sureli olarak bastırılması bursada şişmeye sebep olabilir. Bu durum dahaçok meslek ile ilgilidir.Bazı işlerde dirseğin uzun sure sert bir zemine dayanması gerekebilir.
İltihap: Böcek ısırması, delici bir yaralanma sonucu mikroplar bursa içine girebilir ve iltihabı başlatır. İltihaplanmış bursa şişer kızarır ve aşırı hassas hale gelir. Tedavi edilmezse bursa içindeki sıvı cerahata dönüşür.
Bazı hastalıklar: Romatoid artirit ve gut gibi bazı hastalıklarda bursit gelişebilir.
Belirtiler
Genellikle ilk belirti şişliktir. Bu şişlik ağrılı olur ve kişiyi rahatsız eder. Bursa üzerine bastırmakla ağrı artar. Bazen şişlik o kadar çok büyür ki eklem hareketleri kısıtlanır. Bursa iltihaplanırsa şişliğe ek olarak kızarıklık da görülür. O bölgede local olarak ısı artışı olur. İltihap kola yayılırsa durum daha ciddi bir hal alır. Bazen de iltihap kendiliğinden dışarı sızmaya başlar.
Doktor Muayenesi Ve Testler
Doktor once hastasından şikayetleri ile ilgili olarak bilgi alır. Daha sonra dirseği ve kolu muayene eder. Dirsekdeki bu şişliğin nedenini araştırmak için film ister. Dirsekde yabacı cisim, kemik çıkıntıs olabilir. Tekrarlayan bursiti olanlarda kemikte bir çıkıntı oluşabilir. Teşhis amacı ile bir enjektor ile bursanın içinden sıvı çekilebilir. Bu sıvı incelenerek hadisenin infeksiyon veya gut olup olmadığı anlaşılır. Kan testleri çok yarayışlı değildir.
Tedavi
Doktor bursanın iltihaplanmış olduğundan şüphe ederse, bursanın içinden sıvıyı çekip alır. Bu işlem ağrıyı da hafifletir. Alınan sıvı laboratuarda incelenerek iltihabın hangi mikrop tafafından oluşturulduğu anlamaya çalışılır. Bu baktiriye gore antibiyotik seçimi yapılır.
Eğer bursada iltihap yoksa, şu işlemler yapılabilir:
Dirsek yastıkçığı. Dirseğin çıkıntılı kısmı bir yastıkçık ile koruma altına alınır.
Aktivite değişikliği. Dirsek üzerine direk olacak yük bindirecek hareketlerden kaçınılır.
İlaç tedavisi. İnflamasyon giderici ilaçlar şişliği ve ağrıyı azaltabilir.
Bu yöntemler 3-4 hafta içinde sonuç vermezse doktor bir enjektör ile bursa içindeki sıvıyı çekip içeriye kortizon verebilir. Kortizon kuvvetli bir inflamasyon giderici ilaçtır. Bu ilaç ile genellikle iyi sonuç alınır ama şikayteler tekrarlayabilir.
Bursa iltihaplanmışsa, antibiyotik tedavisi tek başına sonuç vermez. İltihaplanmış bursanın ameliyat ile çıkarılması gerekir. Ameliyattan sonra dirsek birkaç gün dinlendirilir. Cilt 10-14 gün içerisinde iyileşir. 3-4 hafta sonra dirsek tam olarak fonksiyon kazanır.
Sebepler
Eklem kıkırdağı aşındığında veya yıprandığında dirsek ekleminde osteoartirit gelişir. Bu durum daha çok dirseği ilgilendiren kırık ve çıkıkları izler. Yaşın ilerlemesi ve kıkırdağın dejenere olması ile de gelişebilir. Osteoartirit daha çok diz ve kalça gibi vücut ağırlığını taşıyan eklemlerde görülür. Dirsek eklemine binen yük az olduğu ve sıkı bağların desteği ile eklemde instabilite olmadığı için dirseğin osteoartiritine çok az rastlanır.
Teşhis
Doktor osteoartirit teşhisini hastanın şikayetlerini dinleyerek ve dirsek filmini inceleyerek koyar. Filmde osteoartiritik bulgular vardır. MRG ve BT gibi ileri tanı yöntemlerine genellikle ihtiyaç duyulmaz. Dirsek osteoartiriti çoğu zaman daha once geçirilmiş bir dirsek yaralanmasını takip eder. Hastalık tipik olarak 50 yaşın geçmiş kimselerde görülür. Bazen de daha erken yaşlarda ortaya çıkabilir.
Risk Faktörleri ve Önleme
Dirsek osteoartiriti teşhis edilmiş hastaların çoğunda eklem yüzeyini ilgilendiren bir kırık veya çıkık hikayesi vardır. Aşağıdaki durumlarda osteoartirit riski artar:
Eklemin ameliyatını gerektiren geçirilmiş kırıklar
Eklem kıkırdağının kaybı
Kırık sonrası eklem yüzlerinin tam olarak onarılamaması
